Web Sayfası Bilgileri

Tarihçe

1829

Taşkömürünün Zonguldak Havzasında, Ereğli ilçesi Kestaneci Köyünden Uzun Mehmet tarafından bulunduğu kabul edilir.

1848

Havza sınırları ilk kez belirlendi. Hazine-i Hassa adına taşkömürü işletmeciliği başlatıldı. (Taşkömürü işletmeciliğinin başlandığı yıl kabul edilen 1848 yılına TTK ambleminde yer verilmiştir.)

1849

Havzanın işletilmesi Galatalı Sarraflara kiraya verildi.

1851

İngiliz mühendis Barklay kardeşler ve 8 maden nezaretçisi Evkaf Nezareti tarafından özel anlaşma ile havzaya getirildi.

1854

Kozlu-Zonguldak ve Üzülmez mıntıkasındaki kömürlerin işletilmesi, Kırım Savaşı süresince İngiliz ve Fransızların denetimine girdi. Üretilen kömürler bu ülkelerin donanma ihtiyaçlarının karşılanmasında kullanıldı.

1856

İşletme hakkı yeniden Hazine-i Hassa aracılığıyla İngiliz Kömür Kumpanyasına bırakıldı.

1859

Havzanın işletmeciliği Kuyumcu (banker) Yorgaki Zafiropulos’a verildi.

1860

Havzasının işletmeciliği tekrar İngiliz Kömür Kumpanyası’na verildi.

1865

Havzanın denetimi Bahriye Nezaretine verildi.

1885

Havzanın ilk kuyusu olan, 1 numaralı Kurci Kuyusu (+11/-70) Kozlu’da Kurci şirketi mühendisi G. Ralli tarafından açıldı. Karamanyan Şirketi de Alacaağzı’nda 131 numaralı ocakta havzanın ilk varagelini kurdu.

1893

Zonguldak Limanı, liman yükleme tesisi ve bazı hatlara demiryolu yapım ihalesi Ereğli Şirketine verildi.

1896

Damarların isimlendirilmesinde, kömür damarını ilk bulanın isminin verilmesi esas alınmaya başlandı.

Ereğli Şirketi Osmaniyesi” kuruldu.

1902

Ereğli Şirketi, 5.200 m uzunluğunda Gelik-Asma Havai Hattını hizmete açtı.

1908

Havzanın kontrolü Bahriye Nezaretinden alınarak Nafıa Nezaretine verildi ve “Ereğli Maadin-i Hümayun Nezareti” unvanı “Ereğli Madenleri Umun Müdürlüğü”ne dönüştürüldü. Ereğli’de bulunan müdürlük Kozlu’ya, Bahriye Kışlalarına taşındı.

1909

Havzanın yönetimi Orman ve Maadin Ticaret ve Ziraat Nezaretine devredildi. Bu tarihlerde yerli-yabancı 300’ün üzerinde kömür ocağı işletmecisi vardı.

1910

Ereğli Madenleri Müdürlüğü, Kozlu’dan Zonguldak’a yeni yapılan binaya nakledildi (11 Haziran).

1911

289 sayılı Teskere-i Samiye ile havza kamulaştırıldı (30 Ocak ).

1919

Fransızların bir taburu Ereğli Şirketini korumak amacıyla Zonguldak’a geldi (8 Mart).

1920

Ereğli halkının direnişi ve Büyük Millet Meclisinin girişimi sonucu Fransızlar Ereğliyi terk etti (18 Haziran).

1921

151 sayılı, Havza-i Fahmiye Maden Amelesinin Hukukuna Müteallik Kanun yürürlüğe girdi (12 Eylül).

1924

Türkiye’nin ilk maden mühendisliği okulu olan “Yüksek Maadin ve Sanayi Mühendis Mektebi” Zonguldak’ta açıldı.

1926

İş Bankası Zonguldak Kömür Havzası’nda Kozlu Kömür İşleri TAŞ’ı (Kömüriş) kurdu. (Daha sonraki yıllarda da Maden Kömürü TAŞ (Türkiş), Kilimli Kömür Madenleri TAŞ ve Kireçlik Kömür Madenleri TAŞ’ı kurdu.).

1930

Ereğli Madenleri Müdürlüğü; Havza-i Fahmiye Müdürlüğüne (Kömür Havzası Müdürlüğü) dönüştürülerek, İktisat Vekaleti Maden Umum Müdürlüğüne bağlandı. (“Havza-i Fahmiye Müdürlüğü”nün adı, 31 Mayıs 1939 tarihinde, “Havza İktisat Müdürlüğü” olarak değiştirildi).

1937

Etibank Ereğli Kömürleri İşletmesi T.A.Ş.’ı (EKİTAŞ) kurdu (28 Nisan).3146 sayılı yasa ile Ereğli Şirketi’nin sahip olduğu tüm mal varlıkları Etibank’a devredildi (31 Mart). İhsaniye İtalyan ocaklarının ve Kömüriş’in İş Bankası ve Fransız hisselerinin alınmasından sonra, Kozlu Kömür İşletmesi, EKİTAŞ’ın bir kuruluşu olarak teşkilatlandı (27 Ağustos).

1939

Kozlu-Kasaptarla Ocağında patlama oldu, 23 kişi öldü (27 şubat).

1940

3867 sayılı “Kömür Havzasındaki Ocakların Devletçe İşletilmesi Hakkındaki Kanun” (Devletleştirme Kanunu, Füzyon ) yayımlandı (5 Haziran).

1942

Çamlı ocağında patlama oldu, 63 kişi öldü.

1943

“Havza Büyük Amenajman Avan Projesi” Ekonomi Bakanlığının onayı ile yürürlüğe girdi (1 Mayıs).

EKİTAŞ, Mahdut Mesuliyetli Ereğli Kömürleri İşletmesi Müessesesi (EKİ) haline dönüştürüldü (23 Ekim).

1947

Kozlu - İncirharmanı Ocağında patlama oldu, 53 kişi öldü (27 Eylül).

1948

Çatalağzı Termik Santralı işletmeye alındı (27 Kasım).

1953

4/1922 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile EKİ İşletme sınırları belirlendi (3 Aralık).

1954

Kozlu - İncirharmanı Ocağında patlama oldu, 13 kişi öldü (20 Ağustos).

1955

Gelik Ocağında patlama 55 kişi öldü (24 Ocak).

1956

Armutçuk Kömür İşletmesi (AKİ) Müessesesi mahdut mes’uliyetli bir müessese haline getirildi (13 Aralık).

1957

3460 sayılı Kanuna ve Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığına bağlı bulunmak koşulu ile Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumunun (TKİ) kuruldu; Etibank’a bağlı bulunan Ereğli Kömürleri İşletmesi Müessesesi (EKİ), Armutçuk Kömür İşletmesi Müessesesi (AKİ), Türkiye Kömür Satış ve Tevzi Müessesesi ve Garp Linyitleri İşletmesi Müessesesi (GLİ) Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumuna bağlandı (22 Mayıs).

1958

4/9925 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile EKİ’ ye devredilen Havza Sınırları yeniden tanımlandı (5 Şubat).

1960

Kozlu – İncirharmanı Ocağında patlama oldu, 25 kişi öldü (14 Mart).

1967

Zonguldak Kömür Havzası Tevsii Projesi ile Amasra’da beşinci üretim bölgesi kurulmasına karar verildi (4 Nisan).

Armutçuk’da patlama oldu, 17 kişi öldü.

1968

Kozlu–İncirharmanı’nda patlama oldu, 5 kişi öldü (30 Aralık).

6/10692 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile, kömür havzasının kuzey sınırı, İnebolu mendireğinden Ereğli Mendireği arasındaki sahil karasularımıza kadar uzatılarak (Tevsi Sahası) 1958 havza sınırlarına dahil edildi (7 Eylül)

1972

Kozlu-İncirharmanı ve Çaydamar’da patlama oldu, toplam 24 kişi öldü (23 Ekim).

1973

Kozlu–İncirharmanı ocağında patlama oldu, 2 kişi öldü (8 Ağustos).

1974

Kozlu - İncirharmanı ocağında patlama oldu, 3 kişi öldü (15 Eylül).

1983

96 sayılı KHK ile Türkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdürlüğü kuruldu (10 Ekim).

TTK Ana Statüsü Resmi Gazetede yayımlandı (11 Aralık).

Armutçuk Ocağında, gaz ve toz patlaması oldu, 103 kişi öldü (7 Mart).

Kozlu-İhsaniye Ocağında patlama oldu, 10 kişi öldü (11 Nisan).

1986

Teskere-i Samiye yürürlükten kaldırıldı.

1989

TTK Rehabilitasyon ve İşgücü İyileştirme Projeleri başlatıldı.

Teskere-i Samiye yürürlükten kaldırılması ile oluşan hukuksal boşluğu gidermek üzere 89/14248 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Havzası Sınırları yeniden belirlendi (24 Ağustos).

1992

Kozlu Ocaklarında patlama oldu, 263 kişi öldü (3 Mart).

2000

Zonguldak Kömür Havzası Sınırları:
3213 sayılı Maden Kanunu'na Ek madde 1 hükmü, 30.07.1999 gün ve 4424 sayılı yasanın 1 inci maddesi ile eklenir ve sadece Ereğli Kömür Havzasının küçültülmesi sonucunda 'serbest kalan bölgenin' aramalara açılmasını düzenlendi.
Bu yasal düzenlemeden sonra, 14.04.2000 tarih ve 525 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile havza sınırları yeniden saptandı.
Havza, 1 ve 2 nolu saha olarak iki bölüme ayrılmıştır. 1nolu saha, karada 2.420 km2, denizde 3.000 km2 olmak üzere 5420 km2 ve 2 numaralı saha sadece karada 1.465 km2 olmak üzere havzanın tümü 6.885 km2 ye düşürülmüştür.
çizelge 2000 yılı Zonguldak Kömür Havzası, 1 Numaralı saha sınırları

1

Ereğli F 26-b3

365000

4571000

2

Ereğli F 26-b1

365000

4597224

3

2 nolu. Noktadan kara sularını takiben Kastamonu D 30-d4

500000

4662824

4

Kastamonu E 30-a4

500000

4630000

5

Zonguldak E 29-c4

480000

4600000


çizelge 3.1.36b: 2000 yılı Zonguldak Kömür Havzası, 2 Numaralı saha sınırları

1

Kastamonu E 30-b2

535000

4645000

2

Kastamonu E 31-a1

541000

4640000

3

Kastamonu E 30-c4

531000

4590000

4

Zonguldak E 29-c3

500000

4590000

5

Zonguldak E 29-c2

500000

4615000

2001

TTK Yönetim Kurulunun Ana Statü düzeltme istemi Kurumun Bağlı Bulunduğu Devlet Bakanlığı'nın 30.10.2000 tarih ve 2980 sayılı yazıları ile Yüksek Planlama Kurulu (YPK) gündemine getirildi. YPK'nın 12.03.2001 tarih ve 2001/T-4 sayılı kararı ile "taşkömürü ve Taşkömürü Havzası'ndaki diğer madenleri işletme ya da işlettirme yetkisi" de TTK'ya verildi.

2003

1991 yılından sonraki hükümetler döneminde Devlet Bakanlığı ilgili kuruluşu olan TTK, 58. Hükümetin kurulmasından -22 Ocak 2003 tarihinden- sonra tekrar Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın bağlı kuruluşu haline getirildi.

2004

5 Haziran 2004 tarih ve 25483 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren 26.5.2004 tarih ve 5177 sayılı 'Maden Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına ılişkin Kanun' hükümleri çerçevesinde TTK'ya özğü yasal düzenlemeler kaldırıldı, Kömür Havzası 'maden kanunu ' kapsamına alındı.
Maden Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına ılişkin Kanun Tasarısının 23. maddesiyle, Maden Kanununun Ek 1 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirildi.
"Ek Madde 1-
3867 sayılı Ereğli Kömür Havzasındaki Ocakların Devletçe ışlettirilmesi Hakkında Kanun ile Devletçe işlettirilmesi kararlaştırılan Ereğli Kömür Havzasındaki madencilik faaliyetleri bu Kanun hükümlerine tabidir.
Ruhsat süresi bu Kanunla getirilen süre sınırlamasına tabi değildir.
Sınırları Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenen Ereğli Kömür Havzasındaki taşkömürlerini işletmeye ve hukuku
kalmak şartıyla işlettirmeye Türkiye Taşkömürü Kurumu yetkilidir.
Ereğli Kömür Havzasındaki taşkömürü için kamu tarafından yürütülecek faaliyetler bu Kanunun 7 nci maddesinde belirtilen hükümler ile bu Kanunun hak düşürücü ve mali hükümlerine tabi değildir. Teminat ve devlet hakkından muaftır. Ancak taşkömüründen özel idare payı, diğer madenler için yürütülen faaliyetlerden de devlet hakkı ve özel idare payı alınır.
3303 sayılı Taşkömürü Havzasındaki Taşınmaz Malların ıktisabına Dair Kanun ile maden işletmeciliğine tanınan haklar, Ereğli Kömür Havzası içerisindeki taşkömürü madenciliği için geçerlidir.
Ereğli Kömür Havzasının imtiyaz alanının Bakanlar Kurulu kararıyla küçültülmesi sonucu serbest kalan alanlar, koordinatları Genel Müdürlükçe belirlenerek bu Kanunun 30 uncu maddesine göre ihale edilir.

2005

İmtiyaz sınırlarımız içinde rodövans usulü işlettirilmesi öngörülen, küçük ölçekli toplam 22 sahanın ihalesi ve 2005 yılı sonuna kadar firmaları ile sözleşme imzalanarak yer teslimi yapıldı. Ayrıca, şubat ve Mart aylarında onaylanan ihale sonuçlarına göre: Alacaağzı-Kandilli HEMA Endüstri A.ş; Gelik Senklinal Dik Kanadı Sahaları EREN Holding A.ş; Amasra-B HEMA Endüstri A.ş firmalarına 20 yıllığına verildi.

http://www.taskomuru.gov.tr/index.php?page=sayfagoster&id=7 (Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK))

2009/12/02

İlgili Kayıtlar

Maden Kazaları

NoTarihMaden AdıİlİlçeTür
1.1947/09/27TTK Kozlu TİM İncirharmanı İşletmesiZonguldakEreğliGrizu
2.1954/08/20TTK Kozlu TİM İncirharmanı İşletmesiZonguldakEreğliGrizu
3.1955/01/23TTK Karadon TİM Gelik İşletmesiZonguldakEreğliGrizu
4.1960/03/14TTK Kozlu TİM İncirharmanı İşletmesiZonguldakEreğliYangın
5.1968/12/30TTK Kozlu TİM İncirharmanı İşletmesiZonguldakEreğliGrizu
6.1972/10/23TTK Kozlu TİM İncirharmanı İşletmesiZonguldakEreğliGrizu
7.1972/10/23TTK Üzülmez TİM Çaydamar İşletmesiZonguldakEreğliGrizu
8.1973/08/08TTK Kozlu TİM İncirharmanı İşletmesiZonguldakEreğliGrizu
9.1974/09/15TTK Kozlu TİM İncirharmanı İşletmesiZonguldakEreğliGrizu
10.1983/03/07TTK Armutçuk TİM Kandilli İşletmesiZonguldakEreğliGrizu
11.1983/04/11TTK Kozlu TİM İhsaniye İşletmesiZonguldakEreğliGrizu
12.1992/03/03TTK Kozlu TİM İncirharmanı İşletmesiZonguldakEreğliGrizu

Yorumlar

Kayıtlı yorum bulunmuyor.