Web Sayfası Bilgileri

Üsküdar Vapuru

Üsküdar Vapuru

Yapım Tarihi :

Süresi :

Bölümü :

Yönetmen :

Ölüme giden yolculuk

Yüzlerce insanın yaşamını yitirdiği ve Cumhuriyet tarihindeki en büyük deniz faciası olarak kabul edilen “Üsküdar Vapuru”nun batışının hazin öyküsü, bu akşam NTV’de saat 23.05’te ekranlara gelecek.

1 Mart 1958'de Cumhuriyet tarihinin en büyük deniz kazası oldu ve gemide bulunan okul öğrencilerinin çoğu boğuldu. NTV, hiç beklenmeyen bir denizde, hiç beklenmeyen bir günde denizlerimizin en büyük faciasının yaşandığı “Üsküdar Vapuru”nun hazin öyküsünü, tanıkların anlatımı ile tarihî bir belgesel olarak getiriyor ekranlara.

1950’li yıllar.. İzmit’in donanmayla hayat bulan ilçesi Gölcük. Bölgede lise eğitimi sadece İzmit’te verildiği için talebeler, oraya gitmek zorundalar. Gölcük ve Karamürselli gençler İzmit’e gitmek için en kolay yol olduğu için deniz yolculuğunu tercih ediyorlardı. Her sabah ve akşam aynı vapurla seyahat eden yolcuların kimisi okul, kimisi iş arkadaşıydı ve hepsi birbirini tanıyordu. Yolcu sayısının artması üzerine Denizcilik İşletmeleri daha büyük bir vapur olan Şehir Hatları’nın 72 no’lu, yaşlı vapuru Üsküdar’ı körfeze yolladı. 1 Mart 1958 Cumartesi günü Gölcüklü öğrenciler her cumartesi olduğu gibi saat 12.00’ye kadar İzmit’teki okullarındaydı. O sabah körfez, denizcilerin tanımıyla ayna gibiydi ve güneş baharı müjdelercesine parlarken, havadaki ayaz bunun bir aldatmaca olduğunu söylüyordu. Mart ayına özgü sert bir rüzgar ve yüksek dalgalar yavaş yavaş kendini hissettirmeye başladı. Öğle vapuru deyim yerindeyse tıklım tıklımdı ve yaşlı vapur 500’ün üzerinde yolcusuyla yola çıktı. Fakat yaşlı vapur buna dayanacak gibi değildi ve her gün aynı saatte iskelede buluşan, talebelerin kaderi de ortak olacaktı. Gölcüklü lise öğrencilerinin neredeyse tamamı bu faciada hayatını kaybetti. Her akşam televole türü magazin programlarının ekranları kaplamasından sıkılanlar için bu yakın tarih belgeselinin gerçekten seyre değer olduğunu düşünüyoruz.

Televizyon Servisi

04.04.2002 zaman

Üsküdar Talebe Vapuru belgeseli dört dörtlüktü.

1 Mart 1958 tarihinde İzmit Körfezinde fırtınaya yakalanarak batan Üsküdar Vapurunda büyük çoğunluğu karşı sahilde oturan İzmit Lisesi ve İzmit Endüstri Meslek Lisesi öğrencilerinden oluşan 300 kişi yaşamını yitirmişti.

Tam 44 yıl önce yaşanan, Cumhuriyet tarihinin en büyük deniz kazasına ilişkin bilgi ve belgelere ulaşmak bir hayli zordu. Ben de bir gazeteci olarak yıllardır bu konuda çalışmalar yapıyordum. Üsküdar faciası konusunda kendimi hep çok bilgili görüyordum. Ama önceki aksam NTVde yayınlanan Üsküdar Talebe Vapuru belgeselini izledikten sonra yanıldığımı anladım.

Bu belgeselin yayın anonsları günlerce önce başlamıştı. Doğrusunu söylemek gerekirse 15-20 dakikalık bir program bekliyordum. Ancak tam tersi oldu. Belirtilen saatte, yani 23.05te başlayacak olan belgesel öncesi haberlerin son dakikalarında Gölcük Belediye Başkanı İsmail Barış ve bu kazadan sağ kurtulan ve İstanbul'da yasayan bir bayan canlı telefon bağlantısıyla stüdyoya alindi. Stüdyoda ayrıca Denizcilik İsletmeleri Genel Müdürü de bizzat bulunuyordu. Daha sonra belgesel başladı.

Önce, bu vapura neden bu kadar çok öğrencinin bindiğine yanıt verildi.

Çünkü o tarihte Karamürsel-Değirmendere-Gölcük şeridinde bir lise bulunmuyordu ve o kesimde oturan öğrenciler lise için İzmit'e gelip gitmek zorundaydı.

Vapurun özellikleri, siyah-beyaz görüntüleriyle başlayan programda, vapurda kamarot olarak görev yapan ve kazadan sağ kurtulan kişi, iki kızını yitiren ancak devletin ödediği tazminatı reddeden kişi, kurtarma çalışmalarını görüntüleyen yılların basın emekçisi Kazım Ertek, okul arkadaşını yitiren Karamürselli ağabeyimiz Mehmet Tören de ekrana geldi.

Eski fotograflar, ölenlere ait bilgi ve belgeler ve kurtarma çalışmaları, cenazelerin kaldırılması sırasında çekilmiş görüntüler müthişti.

Yaklaşık 45 dakika süren Üsküdar Talebe Vapuru belgeselini hazırlayan NTV ekibini kutluyorum. Bu programı izlemediyseniz, eminim yoğun istek üzerine önümüzdeki günlerde yeniden yayınlanır, o zaman bari kaçırmayın.

7 Nisan 2002 Pazar

Bugün, 12.15de NTVyi izleyin

Üsküdar Talebe Vapuru isimli belgesel, gecen perşembe gecesi NTVde yayınlandı.

Ayni kanal, ayni belgeseli, bugün saat 12.15de yeniden yayınlayacak.

Eğer pazar gününü evinizde geçirecekseniz, yapacak çok önemli isiniz yoksa, televole türü programlar veya Saban ya da Sener Sen filmlerinden de biktiysaniz, bu belgeselimutlaka izleyin...

Genç bir televizyoncu, büyük bölümü yurt disindaki arsivlerde bulunan olay günü görüntüleri ile, bu korkunc faciayi yasamis ve günümüzde hayatta bulunan insanlari harmanlamis...

Unutulmaya yüz tutan, nedense adeta hatirlanmak istenmeyen ilimizin 17 Agustos felaketinden önceki en büyük ve en aci faciasini tüm ciplakligi ile ortaya koyan alkislanacak bir belgesel ortaya cikartmis...

1 Mart 1958 tarihinde meydana gelen Üsküdar Vapuru faciasi, ilimizdeki genc nesillere tam olarak anlatilmadi.

Ben de bu faciadan sonra doganlardanim...

Her yil 1 Martta giderek daha fazla captan düsen, cok az insanin katildigi siradan törenlerle bu facianin sehitleri aniliyor.

Sanirim bundan sonraki 1 Martlarda, NTVnin hazirladigi bu belgesel de gösterilecek, anma törenleri biraz daha anlam kazanacaktir.

Persembe gecesi bu belgeseli izledim.

1 Mart, büyük bir yara, büyük bir aci, büyük bir sorumluluk örnegi.

Devletin kayitlarinda, bu faciada tam olarak kac kisinin hayatini kaybettigi bile belli degil.

Büyük bölümü ögrenci yüzlerce Izmitli, Gölcüklü, Degirmendereli, Karamürselli, öglen saatlerinde köhne varupa Izmit iskelesinden biniyorlar.

Anlatanlar, -Deniz ayna kadar düzdü. Ürkütücü bir sakinlik vardi- diyorlar.

Ama birden bire tozu dumana katan korkunc firtina patliyor. Henüz Izmit iskelesinden ayrilan, pekcok kisinin -Körfezde neden bu köhne vapur calistiriliyor. Bize neden Istanbuldaki beyaz vapurlardan biri gelmiyor- diye elestirdigi, ahsap, hurda, siyah vapur, alabora oluyor...

Sonrasi, denizde saatler süren can pazari...

Yakinlarini Körfez geri versin diye günlerce deniz kenarinda bekleyen insanlar..

Vapur kaptani hakkinda -O denize atladi, kendini kurtardi- diye söylentiler yayiliyor ama, günler sonra Kaptanin da ceseti cikiyor..

Batan vapurun cikartilmasi da ayri bir sorun oluyor. Köhne Üsküdar Vapuru cikartildiktan sonra yapilan incelemede, firtina patladiginda dümeninin kilitlendigi, vapurun manevra ve kumanda kabiliyetinin ortadan kalktigi anlisiliyor.

Yani, cogu ögrenci yüzlerce kisinin hayatini kaybettigi facianin aslinda bir kazadan cok, insan hayatini hice sayan sorumsuzlugun, gevsekligin sonucu oldugu belirleniyor.

Üsküdar Talebe Vapuru Belgeselinde, bu vapurda iki kizini kaybetmis bir babayla yapilan röportaj da vardi. Hala o aciyi yasayan baba, -Devlet bu olaydan sonra ölenlerin yakinlarina tazminat verme karari aldi. Bana bu parayi alirsam, sanki ölen kizlarimi satmis olacagim gibi geldi. Tazminati almadim. Kizlarimi satmadim- diyor.

O dönemde, kayit-kuyut, video-film makinasi falan cok az.

Büyük olasilikla, faciayi duyup, Türkiyeye muhabir gönderen yabancilarin cektigi görüntüler belgeselde yer aliyor.

Türk Bayragina sarili cenazeler, denizde kurtarma calismalari, aglayan insanlar. Izmit iskelesinde Degirmenderede sahilde yigilmis binlerce kisi. Hastane koridorunda yerlere birakilmis cenazeler...

Bizim dünya güzeli kentimiz, bu tür acilari hep yasamis. Felaket diyerek tarihe gömdügümüz olaylarin, aslinda ihmal sonucu böylesi büyük acilari getirdigi de bir gercek...

1 Mart 1958teki firtina korkuncmus, ama bu kadar insanin ölmesi gerekmezdi...

17 Agustos 1999daki deprem anlatilir gibi degildi ama, yine 20 bin insanin ölmesi gerekmezdi.

Bu acilari nekadar arsivledigimiz, nekadar samimi olarak acisini sakladigimiz ve ne kadar ders aldigimiz önemli.

1 Mart faciasinda yüzlerce evladini köhne vapurla sulara veren Izmit Körfezinin, bugün hala modern vapurlarla yolcu tasimaciligi yapamiyor olmasi kimsenin bu isi önemsemesini, en azindan o faciada yitirdigimiz insanlarin anisina saygısızlık değil mi?

Teşekkürler NTV. Böyle bir belgesel hazırladığınız ve bize 1 Martı anlattığınız için...

ismet çiğit www.ozgurkocaeli.com.tr/

Gönderen: Mustafa HİNDİSTAN "Mez.Der.Ofis Direktörü" E-mail: mustafa@gbhl.k12.tr

Mesajı: - (2002-04-06 14:13:43)

İZLEYEMEYENLER İÇİN BİR KEZ DAHA

Evet ! "Üsküdar Vapuru 1958" adlı belgesel, yoğun istek üzerine 7 Nisan 2002 pazar günü TSİ 12.15'de NTV de tekrar yayınlanıyor.

Oldukça yalın bir anlatım üslubu kullanılan bu belgesel, daha önce de "Merkez Üssü Gölcük" adlı mini belgeseli bizlere armağan eden Cem Fakir'in imzasını taşıyor.

İngilteredeki bir TV arşivinden bulunan orjinal görüntülerin, telif hakkı ödenebildiği kısmının da kullanıldığı bu belgesel ikinci kez de izlenmeye değer!!!

URLhttp://www.kameraarkasi.org/belgesel/x/uskudarvapuru.html (Kamera Arkası)

Dosyalar

İlgili Kayıtlar

Deniz Kazaları

Yorumlar